Kırmızı Kiraz Karidesin Doğal Ortamı

Kırmızı Kiraz Karides, cüce karides Neocaridina Denticulata Sinensis’in kırmızı varyasyonudur. Güney Çin ve Tayvan orijinli olup, Hawaai’ye kadar yayılmıştır. Karidesin kırmızı varyasyonu orijinal olarak Tayvan’da üretilmiştir. Doğada karidesin kırmızı hali yoktur. (2)

Doğada böylesine geniş bir coğrafyada yaşayan Kiraz Karidesleri 5-10 litrelik küçük akvaryumlarda bile bakabilme şansımız vardır. Bir iç fitre, üzerine java moss sarılı ufak bir kütük tabanda salınım yapan ya da yapmayan bir kum. İşte hepsi bu. Bu minimum şartlarda dahi çok kolaylıkla üreyeceklerdir. Elbette ki en ideali daha büyük akvaryumlardır, fakat imkanları kısıtlı olan akvaryum severlerin de bu minimum şartlarda da bakabilme şansları vardır.

Kırmızı Kiraz Karides Tankı

Temel bir tanımlama ile ağızlarına giremeyeceği canlılarla birlikte yaşarlar. Bununla birlikte Melek balığı gibi avcı balıklarla birlikte yaşaması mümkün değildir. Aynı şekilde tetrazon, kribensis, rainbow türleri ile de yaşayamazlar. Bu türleri karideslerinizi bir kerede yutmasa bile parçalayarak yiyeceklerdir. Amerikanları ve Afrika çiklitlerini ise hiç aklınıza getirmeyin.

Canlı doğuran türlerinden Velifera konusunda emin olmamakla birlikte diğerleri ile çok rahatlıkla yaşarlar. Tetra türleriyle de aynı ortamda güvenle yaşarlar. Aşağıdaki resimde cüce vatoz, Anentemo Helena, Flamingo Lepistes ve Plati ile birlikte yem yiyen kiraz karidesler görülmektedir. Gözlemlerime göre yumurtadan çıktıklarında 1-2 mm olan kiraz karides türleri canlı doğuran türleri tarafından bir yem olarak görülmemektedirler.

Su Parametreleri

Ph’ın 6,1-8,3 olan orta sert sularda beslenen bu karides türü geniş bir su yapısı aralığına dayanabilmektedirler. Bununla birlikte kendi gözlemlerime göre, yumuşak suya yakın suların karideslerin renkleri üzerinde daha etkili olduğunu düşünmekteyim.

Şimdiye kadar kurduğum iki karides akvaryumunda kiraz karides besledim. Birinci kurulu akvaryumda suya salınım yapmayan taban malzemesi kullanmışken, ikinci akvaryumda ise her şey sabit kalmak üzere taban malzemesini 0,5 mercan kırığına çevirdiğimde:

1.) Üremelerinin nispeten yavaşladığını,
2.) Yavru karideslerin renklenmelerinin biraz daha geç başladığını,
3.) Hem dişi ve hem de erkeklerdeki tam kırmızı rengin kaybolduğunu hatta karidesin neredeyse şeffaflaştığını gördüm. Diğer bir ifade ile birinci uygulamada karideslerin gövdeleri tamamen kırmızı iken ikinci uygulamada gövde üzerinde şeffaf bölgeler oluşmuştur. Örnek olarak “Cinsiyet Ayırımı” adlı başlıkta görülen ikinci fotoğraf dişi olduğu halde bahsedilen su şartlarında seksüel oldunluğa erişmiş bir dişi görülmektedir. Halkbuki bu yazıda görülen tüm dişiler ise yumuşak su ortamında yetişmiş dişilerdir.

Isı, ışık, filtreleme ve yemleme uygulamalarında bir faklılık yokken taban malzemesi değiştiği için, oluşan bu farklılığı doğal olarak taban malzemesinin suyun yapısında oluşturduğu değişikliğe bağlamaktayım.

Bu nedenle Kiraz Karides beslemek isteyen arkadaşlara taban malzemesini suya salınım yapmayan ya da daha az salınıp yapan taban malzemesi kullanmalarını halinde çok daha güzel kırmızı karidesler elde edeceğini düşünmekteyim.

Kırmızı Kiraz Karideslerde Cinsiyet Ayırımı

Erkekleri küçük, gövdeleri ince ve renkleri biraz daha azdır. Gövdelerinde şeffaf bölgeler mevcuttur. Kırmızı bölgeler lekeler halinde gövdeyi kaplar. Dişiler ise kıpkırmızı olurlar. Gövdeleri biraz daha iri ve kalındır. Aşağıdaki resim tipik bir yavru erkektir.

Yetişkin dişi karideslerin sırt bölgelerinde küçük sarımsı bir alan vardır. Bu alan yumurtaların oluştuğu alandır. Doğal olarak bu bölge erkeklerde yoktur. Aşağıdaki resimde dişinin yumurtalığı çok net olarak görülmektedir.

Kırmızı Kiraz Karidesleri Üretilmeleri

Normal şartlarda üretilmeleri için tek ihtiyaçları temiz sudur. Akvaryum suyunuz ne kadar temiz ise karideslerinizin üremesi o kadar kolay olacaktır.

Yaşama alanlarının oluşması da üremeleri üzerinde önemli bir etkendir. Java Moss ve diğer moss türleri karideslerin üzerinde yaşamaları için önemli bir bitkidir. Bu ince yapraklı moss türlerinin sayısız yaprakları üzerinde beslenecekleri sınırsız bir alan mevcuttur. Bu nedenle karides akvaryumunuzda her bitki bir moss görevi görmeyeceği için kütük ya da kaya üzerine sarılı moss şarttır.

Dişi karideslerin yumurtları sırtlarında parlak sarı bölgenin hemen altında oluşmaya başlar. Yurtdışı literatürde bu bölge “saddle – eyer” olarak tanımlanmıştır. (1) Sanırım böyle bir tanımla atların eyerlerine benzediği için verilmiştir. Yurtiçi literatürde ise bunun karşılığı henüz bulamadım. Akademik olarak bu bölge ovaryum yani “yumurtalık” olarak tanımlanmıştır. Bu nedenle de bundan sonra anılan bölgeyi dişinin yumurtalığı olarak yazacağım. Aşağıdaki resimden de görüleceği üzere, dişi balığın sırt bölgesinde yumurtalığın ortaya çıkması dişinin döllenecek yeni yumurtaları üretmekte olduğunun en açık belirtisidir. Diğer bir ifade ile, dişi seksuel olgunluğa erişmiş demektir.

Dişi ve erkeğin bir anlık çiftleşmesinden sonra döllenen yumurtalar sırt bölgesinden dişinin karın bölgesine iner. Yumurtlar çatlayana kadar burada yaklaşık üç haftalık bir kuluçka devresi geçirir. Bu süre içinde dişi yumurtalarını devamlı havalandırır. Havalandırma ise karın bölgesinin altında 5 çift olarak bulunan yüzme bacakları ile yapılır.

Kırmızı Kiraz Karides yavrusunun yumurtadan çıkışını resimlerle aşağıdaki linkten takip edebilirsiniz.

http://www.cafe-aqua.com/k-kiraz-karidesin-yumurtadan-cikisi/

Bir de bazı karideslerin gerek yumurtalıklarının ve gerekse yumurtalarının yeşil olduğu görülmektedir. Daha çok sarı yumurta ve yumurtalık normal karşılanırken, yeşil yumurtalar akvaryumseverler tarafından yadırganarak; yeşil rengin yumurtaların bozulduğunun alameti olarak yorumlanmıştır. Aksine, yeşil yumurtalar bir hastalık ya bir bozulma göstergesi değildir. Onlar da sağlıklı yumurtalardır. Zaten yeşil yumurtalar eğer bozuk olsa, dişi karides bozulmuş yumurtaları havalandırmaz ve bırakır. Bu nedenle yetiştirici yeşil yumurtaları gördüğünde bu durumu bir “sağlıksızlık” olarak yorumlamamalıdır. Sarı yumurtalık ve yumurtalar ne ise yeşil yumurtalık ve yeşil yumurtalar da aynıdır.

Bir teori olarak yeşil yumurtaların Neocardina Heteropoda’nın bir tür belirtisi olduğu da savunulmaktadır. (1)

Yukarıdaki resimde yumurtalığı yeşil olan bir karides görülmektedir.

Bazen renksiz ya da kahverengimsi yeni nesiller de meydana çıkabilir. Bu karidesler Neocaridina Denticulata Sinensis türünün örnekleridir. Kırmızı Kiraz Karides, Neocaridina Denticulata’nın dokuz alt renk sınıfından sadece birisidir. Bu karideslerin yabani ataları ve diğer alt türleri, kahverengi, gri, transparan ve mavimsidir. Bazen Kırmızı Kiraz Karidesin mutasyona uğramış genleri doğru çalışmaz ve bu karideslerin nesilleri yukarıda bahsedilen yabani alt türleri renklerinde gelişir. (1)

Diğer birçok cüce karides türleri ile üremeye girebildiği için tek cins olarak bakılması uygundur. Öte yandan Kristal Kırmızı Karides türünün de Arı Karides ve Kırmızı Kiraz Karides türünden tesadüfen elde edildiğini de unutmamak gerekir.

Su Sıcaklığı

Bu canlılar ayrıca geniş bir ısı aralığını kolaylıkla tölere ederler. Minimum 5-10 dereceye kadar soğuk sularda uzun süre yaşarlar fakat bu dönemde üreyemezler ve renklerini kaybederek neredeyse renksizleşirler.

Karides akvaryumunda dağılan bazı mossları toplayıp kapalı balkondaki ufak bir kovaya koyduğumda mosslarla birlikte birkaç karides de gitmiş ve iki – üç ay boyunca soğuk suda ekstra besin olmadan yaşamışlardı. Renkleri elbette gitmiş ve hepsi saydamlaşmıştı.

Çoğalmaları anılan ısılarda mümkün olmayıp en ideal ısı 24-25 C derecedir.

Kırmızı Kiraz Karideslerin Beslenmesi

Hiçbir şekilde gıda konusunda talepkar olmayan bu canlıları beslemek bu yönleri nedeniyle de çok kolaydır. Her ne kadar piyasada karidesler için tane yemler mevcutsa da eğer elinizde başka tür balık yemleri varsa onları rahatlıkla verebilirsiniz. Bu yemler arasında pul yem, bits yem, her türlü dip yemi kolaylıkla yiyebildikleri yemlerdir. Aşağıdaki resimdeki karides “bits” yem yemektedir.

Bununla birlikte farkına varmadığınız ölü balıkları Kiraz Karidesler bir çırpıda temizleyeceklerdir. Bu onların doğada üstlendikleri “temizleyicilik” görevinden kaynaklanmaktadır. Böylece ölen canlıların yumuşsak dokularını yemek suretiyle akvaryum suyunun bozulmasını da önlemektedirler.

Keza, akvaryumlarınızda oluşan algleri de yiyerek kendilerine bir besin çeşitliliği yaratmaktadırlar. Fakat burada üzerinde durulması gereken önemli bir konu her türlü alg’in karidesler tarafından yenmediğidir. Aşağıdaki resim kırmızı algler arasında dolaşan bir erkek karidesi göstermektedir.

Makalenin girişinde izlediğiniz videoda görüldüğü üzere, karides yaprak üzerindeki algleri yerken kırmızı alge dokunmamaktadır.

Bir gıda seçeneği de evimizde bulunan taze sebze ve meyvelerdir. Sebze olarak bakla ve bezelye bu gıdaların başında gelir. Özellikle bu sebzelerin haşlandıktan sonra buzlukta muhafaza edilmesi çok önemli bir besin sorununu çözecektir. Bahar aylarında çıkan bu sebzeleri yılın diğer mevsimlerinde karideslerinize sunmanın en iyi yolu budur. Ayrıca, haşlanmış kırmızı biber, haşlanmış ıspanak da diğer önemli besin türleri arasındadır.

Meyve olarak elma Kiraz Karideslerin severek tükettikleri bir gıdadır.

Sonuç,

Ucuzluğu, kolay temin edilebilirliği, kolay beslenebilirliği ve kolay bakımıyla, imkanları sınırlı olan akvaryumseverlerin mazeretlerini ortadan kaldıran bir canlı türüdür.